Ede
Ook in 2024 gaat onze groep tuinvrijwilligers weer aan de slag om er een bloeiend en zoemend paradijsje van te maken. Komt u ook een keer kijken? We zijn van maart t/m oktober op maandagochtend aan het werk, van 9.30 tot 11.30 uur.
Dit jaar kan het zijn dat er om de tuin heen veel gebeurt: de gemeente is al langere tijd bezig met een kwaliteitsslag, ofwel een opknapbeurt voor het landgoed Kernhem. Bestuurslid en kruidentuinvrijwilliger Alette neemt namens ons deel aan bijeenkomsten over dit onderwerp.
Het plan is dat de parkeerplaats bij de tuin een compleet andere uitstraling krijgt, met bestrating van klinkertjes en andere verlichting. Het gammele schuurtje waar al sinds jaar en dag ons gereedschap staat opgeslagen, zal op termijn verdwijnen. Ons gereedschap en dergelijke krijgt dan wellicht een plek in de grote zwarte schuur. We krijgen ook een nieuw informatiebord op of bij de tuin. Het is de bedoeling dat de tuin beter in beeld komt voor de wandelaars en bezoekers.
Voor de kruidentuin zal het waarschijnlijk betekenen dat de hoge haag aan de kant van het pannenkoekenhuis een stuk lager wordt gesnoeid. De hagen bij de parkeerplaats gaan de ingrijpende veranderingen misschien niet overleven en zullen in dat geval vervangen worden. Het is wel de bedoeling dat de hoge hagen om de tuin verder gehandhaafd blijven. Van de directe omgeving van huis Kernhem wil men een siertuin maken. Dit is een mooi voornemen, maar we vragen ons af wie een dergelijke tuin op een hoog niveau gaat onderhouden.
Hoe snel dit alles gaat plaats vinden, we zullen het zien...
De kruiden op de tuin zijn veelal wilde planten en zo gedragen ze zich ook...
De vele overtollige planten vinden al jaren hun weg via ruilbeurzen en andere tuinprojecten waar de vrijwilligers bij betrokken zijn. Op die manier dient de kruidentuin als een mooie 'hub' (om maar eens een modern woord te gebruiken) voor biodiversiteit.
Bijen en andere insecten waarderen dat enorm en op dit moment (februari) dat de eerste bijen alweer op de boeren krokussen vliegen, kijken ook wij vrijwilligers weer uit naar de start van het tuinseizoen.
Kruiden hebben al heel lang de belangstelling van Groei & Bloei. Een lid van onze afdeling heeft zich ingezet voor de aanleg en het opzetten van het onderhoud in 1992. Het ontwerp van de huidige kruidentuin is gebaseerd op historische bronnen en op basis daarvan gemaakt door een landschapsarchitect van Wageningen Universiteit. Een aantal van onze leden onderhoudt sindsdien de Kruidentuin van het landgoed Kernhem. Er is jaren een snoeimeester van de buxushagen geweest. De tuin heeft in 2018 een iets ander aanzien gekregen doordat de buxusmot alle buxushagen had kaalgevreten. Nu zijn de buxus afscheidingen deels vervangen door struikkamperfoelie. Het is namelijk sinds de middeleeuwen een gebruik dat kruidentuinen strakke hagen hebben. Mogelijk is dat om aanvreten van de kruiden zo veel mogelijk te voorkomen.
Wil je meer weten van de actuele activiteiten van Groei & Bloei Ede in de kruidentuin? Kijk dan ook even naar de andere pagina met informatie bij Activiteiten.
Gelre werd in 1339 een hertogdom. Het hertogdom bestond toen uit de omgeving van Arnhem, Zutphen, Nijmegen en Roermond. In 1493 werd Gelre weer zelfstandig na een periode van overheersing door buitenlandse of naburige rivalen. Zelfs binnen de familie van de hertogen van Gelre werd veel strijd gevoerd. Duidelijk is in ieder geval dat op de plek waar nu Huis Kernhem staat vroeger een burcht was, ter verdediging van het land van deze edelen. Kernhem was tijdenlang een Gelders leen van Gelre vanaf 1426.
Het Hertogdom Gelre bleef lang uit handen van de grote heerser Habsburg door een meedogenloze (guerrilla)oorlog. Deze oorlog werd gedomineerd door de legeraanvoerder van de hertog, maarschalk Maarten van Rossum (circa 1490-1555). Meer informatie over de geschiedenis van huis Kernhem en het vroegere kasteel vind je bij Indebuurt.
Op de ruïnes van de burcht is later, in 1803, Huis Kernhem gebouwd. Helaas is ons niet bekend of er tussen 1803 en eind 20ste eeuw ook al een kruidentuin was. Wie de toenmalige tuin heeft aangelegd en ontworpen is natuurlijk ook interessant, maar ons onbekend.
Meer uitgebreide geschiedenis is natuurlijk te vinden op de site van de Vereniging Oud Ede. Zij hebben belangeloos de onderstaande foto geleverd. Het is een foto van een olieverfschilderij gemaakt door Isaac Ouwater in 1784.
Uit onderzoek is naar voren gekomen dat in China al heel lang geleden (3000 - 2000 v. Chr.) kruiden werden gebruikt als geneesmiddel. Het gebruik van kruiden in India was rond 1500 v. Chr. vrij algemeen, nu noemt men hun kennis over geneeskrachtige kruiden Ayurveda. Er is een grote kans dat op elk continent de bevolking al eeuwenlang door overlevering kennis doorgaf over kruiden en hun werking. Sommige volken waren erg uitgebreid op de hoogte van geneeskracht, andere hadden meer aandacht voor de kleurstoffen in planten. Het is niet gezegd dat kruiden daarom ook in een 'tuin' werden gehouden, men kon de kruiden natuurlijk ook in de natuur plukken.
Het vermoeden is dat de Grieken en wat later de Romeinen hun kennis van kruiden hebben gebracht tot in onze streken. Zeker is dat monniken en kasteelheren in de latere middeleeuwen vaak kruidentuinen aanlegden om zo de kruiden op voorraad te hebben voor diverse toepassingen. Het gebruik van kruiden als smaakmaker in het eten werd in die tijd ook steeds algemener.
Meer weten over kruidentuinen en Huis Kernhem?
Kruidentuinen
Zelf een kruidentuin aanleggen?
Eetbaar Ede
Huis Kernhem
Stichting Kernhem
Het landgoed Kernhem
Gemeente Ede
Atlas van Ede