Tuinvogels voeren
Door het strooien van vogelvoer trekken ze naar onze tuinen zodat wij er van kunnen genieten. Het voedsel dat wij bieden kan ook nodig zijn om te overleven. In de winter moeten veel kleine vogels de hele dag op zoek naar voldoende voedsel om te blijven leven. Bijvoeding kan een groot verschil maken voor hun voortbestaan. Nadeel van voeren is wel dat de vogels een minder natuurlijk gedrag kunnen gaan vertonen. Doordacht bijvoeren is daarom zinvol.

Waar voederen
Voedertafels moeten zo groot zijn, dat meerdere vogels op hetzelfde moment kunnen eten. Als je iets zelf bouwt: een eenvoudige plank met een 1 cm hoge rand kan al voldoende zijn. Een opening op elke hoek helpt regen af te voeren en scheelt schoonmaak. Plaats de voederplank op een open en rustige plek en weg van plaatsen waar roofdieren (huiskatten) op de loer kunnen liggen. Er zijn vogels die juist wel struiken of bomen gebruiken om hun voer mee naar toe te nemen om het daar op te eten.

Voeren kan op veel manieren
Denk aan vetbollen, cilinders voor zaad mixen, silo's. Elke vogelsoort heeft een voorkeur hoe het voer aangeboden wordt. Sommige voercontainers zijn ontworpen om eekhoorns te weren. Mezen kunnen goed aan een gaas hangen, merels en lijsters niet. Er zijn steeds meer mussen die ook goed kunnen omgaan met hangend voer. Erg populair op dit moment is de pindakaaspothanger. Pas wel op! Pindakaas van gebrande pinda's is erg slecht voor vogels, net zoals zout.

Zelfgemaakt voer in halve kokosnoten en mezen lokken gevuld met vet, vogeltaart en zo kunnen aan een muur, op uw voertafel, aan een boom of een beugel worden opgehangen.

Een ander idee is vullen van gaten en scheuren van boomschors met vette levensmiddelen, zoals niervet, voor behendige vogels, zoals mezen, boomklevers, spechten, boomkruipers en zelfs winterkoninkjes.

Netjes met voer. Een waarschuwing: mijd het gebruik van plastic netjes! Hoewel pinda's en vetbollen vaak op deze manier worden verkocht. Vogelpoten kunnen verstrikt raken in de mazen en verwondingen veroorzaken. Vogels met een prikkeldraad tong, zoals spechten, kunnen worden gevangen door zo'n netje. Plaats pinda's en vetbollen daarom in een houder.

Wat te voeren
Verschillende vogels eten graag verschillende soorten voedsel. Als je een brede verscheidenheid van voedingsmiddelen aanbiedt zal dat veel verschillende soorten aantrekken.

Er zijn veel verschillende mixen voer beschikbaar voor wilde vogels, sommigen bedoeld voor op een voedertafel of in een houder en anderen zijn bestemd voor een silo zoals gemalen voer. De betere mengsels bevatten veel zonnebloempitten, pinda korrels, vlokken maïs, kleine zaadjes zoals gierst en ruwe havermout. Deze zijn allemaal rijk aan de essentiële vetten en eiwitten en zijn zeer smakelijk voor de verschillende vogels.

Vermijd goedkopere mixen die grote granen bevatten, zoals hele tarwe, gerst, spliterwten, gedroogde rijst of linzen. Deze zijn alleen geschikt voor grote vogels zoals duiven en fazanten en als het niet opgegeten wordt trekt dit ratten aan. Vermijd ook mixen met brokken van koekjes, deze kunnen niet droog worden gegeten. Deze ingrediënten van lage kwaliteit worden toegevoegd aan de goedkopere mixen. Kies dus voor kwaliteit. Vermijdt ook ambrosiazaad. Door het steeds milder wordende klimaat kiemen de zaden van Ambrosia en ontwikkelen zich tot planten die het hele jaar door flinke hooikoorts kunnen veroorzaken.

Zonnebloempitten zijn populair bij veel verschillende vogels. Zwarte zonnebloempitten hebben een hoger olie-gehalte dan gestreepte, dus hebben die de voorkeur. Zonnebloem harten (de gedopte kernen) zijn ook beschikbaar en het resultaat is veel minder rommel onder de voederplek of de favotiete tak waar gegeten wordt.

Nyjer zaden (Guizotia abyssinica) zijn kleine zwarte zaden en hebben een hoog oliegehalte, ze zijn favoriet bij distelvinken en sijsjes. Er zijn speciale chromen silo’s voor nigerzaden omdat ze zo klein zijn.

Ongebrande pinda’s zijn een van de meest traditionele voedingsmiddelen voor de vogel, pinda's hebben een hoog vetgehalte. Ze zijn populair bij een breed scala aan vogels. Hele pinda's moeten altijd strak in stalen containers van gaas worden gestopt. Dit dwingt de vogels kleine verteerbare stukjes te pikken. Pinda's bevatten soms een natuurlijke toxine, aflatoxine, dat vogels kan doden, dus koop bij een nette handelaar. Nooit gezouten of gebrande pinda’s voeren.

Een ander voedingsmiddel voor vogels zijn meelwormen. Meelwormen zijn voedzaam en geliefd door insectenetende vogels zoals pimpelmezen, roodborstjes en winterkoninkjes. Levende meelwormen kunnen bij de specialist in vogelvoer gevonden worden.

Kliekjes
Geraspte kaas is populair bij de roodborstjes en winterkoning vrouwtjes. Brood is altijd acceptabel voor vogels (vooral mussen), maar het heeft een lage voedingswaarde, er ontbreekt eiwit en vet wat vogels nodig hebben in hun dieet. Bevochtigd brood maakt het makkelijker om het te eten en bruin brood is beter dan wit. Kruimel tijdens het broedseizoen het brood in kleine stukjes zodat het alleen wordt gegeten door de volwassen vogels. Grote droge brokken brood kunnen kuikentjes verstikken. Aardappelen, gebakken, geroosterd of zelfs puree zijn allemaal geschikt. Fruit zoals appels, peren, pruimen en bessen zijn populair, net zoals gekneusd of iets verrot fruit. Gedroogde vruchten, zoals rozijnen en krenten zijn bijzonder in trek bij merels en lijsters. Kokos, vers in de noot, is welkom. Voer geen gedroogde kokos. Als het eenmaal in de vogelmaag belandt, kan dat de dood veroorzaken door opzwellen. Gekookte rijst (zonder toegevoegd zout) zullen worden gegeten door vele soorten, vooral tijdens het strenge winterweer. Havermout, ongekookt, wordt makkelijk verteerd door vele vogels. Bied geen gekookte pap aan, het kleverige wordt rond de snavel van een vogel hard en belemmert de vogel.

Hygiëne
Goede hygiëne is belangrijk voor de bescherming van de gezondheid van jou en de vogels. Dit is vooral belangrijk in de zomer. Bij warm weer kan voedsel sneller bederven en schadelijke bacteriën vermenigvuldigen sneller. Geef slechts kleine hoeveelheden voer of helemaal niet. Als het voedsel niet opgegeten wordt kun je het beter weg doen. Verwijder alles wat beschimmeld is of verontreinigd met uitwerpselen. Was jouw vogeltafel of -huisje en houders regelmatig met behulp van een mild ontsmettingsmiddel en spoel grondig na. Als de voedertafel zich op een harde ondergrond bevindt, veeg en was om de paar weken. Anders gaan de uitwerpselen zich ophopen onder de voedertafel. Staat de voedertafel boven gras of grond, wees je ervan bewust dat zaad dat geknoeid wordt door de vogels van ontkiemen. Niet opgegeten voer kan ratten en muizen aantrekken. Spoel watercontainers regelmatig, vooral tijdens de warmere maanden.

Maak (bij)voeren overbodig
Jouw tuin kan de beste bron van voedsel voor wilde vogels worden. Het poten van planten die zaden en vruchten produceren bevordert de aanwezigheid van ongewervelde dieren. Je kunt je tuin omvormen in een restaurant dat het hele jaar open is voor vogels. Denk aan struiken met bessen, planten met lekkere zaden en plaatsen waar pissebedden, duizendpoten en slakken zich kunnen vermenigvuldigen, zodat ze deel worden van de voedselketen.

Bomen
Bomen bieden zitstokken en rustplekken voor vogels, evenals een plek om een nest te bouwen. Inheemse bomen huisvesten veel verschillende insecten, die weer als voedsel dienen voor vogels. De meeste bomen produceren ook vruchten of zaden. Goede bomen voor vogels zijn hagendoorn, meidoorn, lijsterbes, hazelnoot, zilverberk, gewone vogelkers, sierappel en wilg.

Dood hout
Laat ook wat dood hout achter in de tuin. Dit is een thuis voor een breed scala aan torren en kevers, voer voor vogels.

Water
Vogels willen schoon water om te drinken en baden graag in ondiep water. Bovendien is een vijver een thuis voor veel waterdiertjes, amfibieën en vissen.

Overige informatie
In de Tuinenshop van Groei & Bloei is een leuk boekje te koop met de titel 'Kijk, een vogel', een introductie in meer kennis van diverse (60) vogelsoorten.

Natuurlijk kun je de website van Vogelbescherming Nederland bezoeken voor uitgebreide informatie, tips en koopjes. Zo is hier bijvoorbeeld een pdf te vinden met een, voor vogels aantrekkelijke, 'bessenkalender'.