Ede
Geschiedenis
De oorsprong van deze groep planten komt uit de tijd dat de bewoners van diverse Nederlandse kastelen, pastorieën, buitenplaatsen of kloosters, exotische planten in hun tuin lieten plaatsten. Van oorsprong waren dat soorten uit Zuid-Europa die uit liefhebberij werden geïmporteerd en geplant in de siertuin of het gras. Het was een status, want de stinsenplanten zag men toen (rond 1600) als een luxe uiting van het lentegevoel. Veel kleur rond de stins. Stins is het Friese woord voor stenen huis. In die tijd woonden alleen de gegoede burgers in een stenen huis. Men zag deze kleurrijke pracht rond kastelen, buitenplaatsen en kloosters en zo kwam de naam later tot stand. Flora rond de stins: stinsenflora.
Er is een leuk filmpje ter introductie over stinsenplanten. Kijk hier.
Sneeuwklokje
Boeren krokus
Bosanemoon
Bosgeelster
Gewone wolfsmelk
Gewoon speenkruid
Herfsttijloos
Knolsteenbreek of Haarlems klokkenspel
Look
Diverse soorten:
Winterakoniet
Bovendien nog diverse andere soorten.
Omdat de stinsenflora niet wetenschappelijk is ingedeeld zijn er diverse stromingen die soorten wel of juist niet tot deze groep laten behoren. De definitie van stinsenplant is rekbaar. Zelfs de schrijfwijze is wisselend, namelijk met een s of een z.
In Groningen doet men het anders, daar heten het börgbloumkes.
Waar zijn ze het best te bewonderen?
Van oudsher natuurlijk in Friesland. Bekende voorbeelden zijn de Dokterswoning in Stiens, museum Dekema State in Jelsum, de Martena State in Cornjum, Philippusfenne in Kollum, Schierstins in Veenwouden en de Menkemaborg in Uithuizen.
Uiteraard is deze traditie ook in Groningen te bewonderen. Denk aan de Fraeylemaborg in Slochteren, de Oude Hortus en het Martinikerkhof in Groningen stad, het Iwema-Steenhuis in Niebert, de Ennemaborg in Midwolda, Parktuin Oosterhouw in Leens.
Algemene sites over stinsenflora zijn oa de Stinzenfloramonitor, en Natuurmonumenten.
Maar ook in de buurt is genoeg te vinden, in Gelderland is er rond kasteel Hackfort in Vorden tijdens het voorjaar veel moois te zien. Meer vind je in park Sonsbeek in Arnhem en uiteraard de Boschhoeve in Wolfheze.
De Hortus in Nijmegen heeft eveneens aandacht voor stinzenplanten in Park Brakkenstein, de site geeft een mooi overzicht van bloeiperioden.
In Utrecht vind je Kasteel Neerijnen, bij Waardenburg, heeft zeer autentieke stinsenplanten op bescheiden schaal, ze zijn op het landgoed te zien in het vroege voorjaar. In een kort filmpje over het landgoed Neerijnen waarin vanaf minuut 2 leuke informatie over stinsenplanten is te volgen.
Kasteel-Museum Sypesteyn in Loosdrecht heeft in de historische tuin veel sinzenplanten staan. In het vroege voorjaar een uitbundig feest. Op hun website is een impressie te vinden van alle bezienswaardigheden.
IVN Ronde Venen houdt jaarlijks een stinzenplantenexcursie rond een kasteel, deze informatie is alleen te zien als de excursies doorgaan. Op deze pagina is de algemene informatie over stinzenplanten bij IVN Ronde Venen te vinden.
Vlak bij de stad Utrecht ligt het 'bedreigde' landgoed Amelisweerd dat ook een leuke plek is om in het vroege voorjaar of de late winter een bezoek te brengen. Er zijn voor fietsers diverse ingangen, met de auto slechts enkele, onder andere de ingang van het Landhuis Oud Amelisweerd.
Hortus Botanicus Utrecht heeft een stinzenplantenhelling.
In Noord-Holland Een andere oude plek is Buitenplaats Beeckestijn in de buurt van Velsen met wel 55 soorten stinsenplanten.
In Drenthe vind je de historische plaats 'Op 't Kloosterveen' bij Smilde. Een mooie tuin rond de rijksmonumentale villa uit 1903 welke is gebouwd in eclectische stijl, bezoeken volgens afspraak.
Met dank
In 2019 is er meer belangstelling geweest voor stinsenflora dankzij PostNL omdat ze een postzegelvel hadden uitgebracht.
De familie van Riemsdijk beheert via Stichting Stinze Stiens heeft prachtige Stinzenflora-monitor. Trudy en Willem van Riemsdijk zijn de bewoners van ’t Doktershûs, zij onderhouden en actualiseren de stinzenflora-monitor en -kalender.